صنایع دستی، راهی بر خود کفایی زنان
صنایع دستی، راهی بر خود کفایی زنان
صنایع دستی، زبان فرهنگ افغان ها است. صنایع دستی جزئی از فرهنگ مردم ولایت بامیان بشمار می رود و متاسفانه در حال حاضر بی توجهی به آن، سبب نابودی فرهنگ محلی مردم این منطقه شده است. زنان بامیان تنها در مراسم ویژه این فرصت را دارند تا صنایع دستی شان را به نمایش بگذارند، زیرا بازار مشخصی برای عرضه صنایع دستی در این ولایت وجود ندارد.
صنایع دستی مردم افغانستان از گذشته های دور، از شهرت خاصی برخوردار بوده و شماری از مردم از راه فروش این محصولات نیازمندی های اقتصادی شان را پوره می کنند. به ویژه زنان روستا، که همواره در تولید صنایع دستی توانایی های بالایی داشته و تلاش می کنند تا از این راه به خود کفایی برسند.
قالین، گلیم، خورجین، نمد، سوزن دوزی، خامک دوزی و فرش های سنتی جزئی از صنایع دستی زنان افغان به ویژه زنان ولایت بامیان به شمار می رود. کلاه با پوست قره قل، لباس ابریشمی، خامک دوزی و سراجی نیز از جمله صنایع دستی ولایت هرات است. صنایع دستی زنان ولایت های بلخ، سمنگان، سرپل و جوزجان را انواع قالین، گلیم، قرص دوزی، گلدوزی، چرمه دوزی، سوزن دوزی، شال بافی، یخن دوزی زنانه و مردانه، خیاطی و دوخت ده ها نوع لباس افغانی تشکیل می دهد.
باستان شناسان انواع صنایع دستی را، سفالگری، قالین بافی، پوست قره قل، پوستین دوزی، زرگری، خامک دوزی، رنگ ریزی، سبد بافی، گل دوزی، حکاکی، نجاری، دوتار سازی، خیاطی، پشتی دوزی، ریسنده گی، مهره دوزی و لاجورد تراشی دانسته اند که سده ها می شود در افغانستان رواج داشته است.
در افغانستان از هزاران سال قبل تا اکنون صنایع انکشاف زیادی نموده است. آثار هایی که در اثر کشف باستان شناسان از آی خانم و بعضی نقاط دیگر کشور به دست آمده اند، دیده می شود که صنایع کشور به ویژه صنعت ضرب سکه و مجسمه سازی از شهرت فراوانی برخوردار است. مانند مجسمه بامیان که سبب ترقی و شگوفایی صنایع در کشور شده است.
صنایع دستی افغانستان از یک سو اهمیت اقتصادی دارد و از سوی دیگر فرصت کار برای زنان زیادی را فراهم کرده می تواند، اما نگهداشت و رشد آن به عنوان یک ارزش فرهنگی نیاز مبرم پنداشته می شود که باید توجه لازم بر آن صورت گیرد.
اگر حکومت و نهاد های مسوول، بتوانند برنامه ی خوب اقتصادی را برای حمایت از صنایع دستی کشور تنظیم کرده و شرایط لازم را برای ایجاد فابریکه ها و کارخانه ها مساعد بسازد، بخش زیادی از اموال و اجناس ضروری در کشور تولید خواهد شد .
شماری از کشور های جهان که بعد از انقلاب صنعتی برای انکشاف و رشد صنایع خویش کار کرده اند، امروز از جمله کشور های پیشرفته دنیا بشمار می رود.
حمایت و رشد صنایع دستی در کشور بر علاوه این که سبب پیشرفت قابل ملاحظه ای در عرصه اقتصاد می شود بلکه زمینه کار را برای بانوان نیز مساعد نموده وسبب خودکفایی آنان در جامعه می شود و همچنان از این طریق بانوان می توانند، به تجارت های کوچک دست یابند.
با دست یابی به تجارت های کوچک، بانوان می توانند فرهنگ صنایع دستی را رشد بدهند و هم چنان برای خود و خانواده های شان نیز کمک مالی نمایند.
شماری از بانوان در شهر و دهات در خانه های شان مصروف گلدوزی و خامک دوزی هستند. آنان در کنار کار های خانه تلاش می کنند تا به نیازمندی های مالی شان برسند و از همین لحاظ این بانوان کارگر خواهان ایجاد و رشد فرهنگ صنایع دستی از سوی نهاد های مربوطه هستند.
این در حالیست که افغانستان در سال های پسین با وجود چالش های فراوان درعرصه های گونه گون امنیتی و اقتصادی با مشکل کم مهری در عرصه توسعه صنایع دستی قرار گرفته است.
شميمه احدی ۲۵ عقرب سال ۱۴۰۰