استخدام ملا و مبلغ در دانشگاه‌ها؛ سیر قهقرایی در کانون علم و اندیشه
وزارت تحصیلات عالی طالبان روز دوشنبه اعلام کرد که بست‌های ملا امام و مبلغ را برای دانشگاه‌های دولتی کشور در کنار بست‌های استخدام استادان شرعیات به اعلان و رقابت گذاشته است. این وزارت گفته است که از میان 195 بست استخدامی، 175 بست مربوط به استادان ثقافت اسلامی و 20 بست مربوط به ملا امام و مبلغ است.
وزارت تحصیلات عالی طالبان افزوده که در نصاب جدید تحصیلی جایگاه ثقافت اسلامی از 18 واحد به 24 واحد افزایش یافته است. اقدامات اخیر وزارت تحصیلات عالی در عرصه اعمال تغییرات در چارچوب نظام تحصیلی کشور نگرانی‌ها را در باره افزایش بنیادگرایی مذهبی در دانشگاه‌ها افزایش داده است؛ پدیده‌ای که در دوره جمهوریت نیز محل نگرانی بود، اما اکنون با افزایش اهمیت این مسایل و گسترش بسامد آن در نهادهای تحصیلی که باید محل صدور روشنگری و فکر به جامعه باشد، نگرانی‌ها چند برابر شده است.
رادیکالیزم موضوعی است که همواره با تجدد در جدال بوده و در افغانستان همان طور که از آغاز سده بیستم میلادی مطالعه می‌کنیم و می‌دانیم، در بزن‌گاه‌های تاریخ، همواره تجدد خواهی و روشنفکری در مبارزه بی‌امان با بنیادگرایی عقب‌نشینی‌های خونینی را تجربه کرده است.
اما مسئله اساسی در این مقال کوتاه نه ثقافت اسلامی، نه نگرانی از رادیکالیزم مذهبی و نه استخدام ملا و محتسب و مفتی و مبلغ در عالی‌ترین کانون فکر و اندیشه و سواد کشور یعنی دانشگاه نیست، بلکه پرسش اساسی این است که چرا جای ملا و محتسب در دانشگاه نیست و چگونه این پدیده روح دانشگاه و دانش را مسخ کرده و سیر سواد و تحصیل را در افغانستان به آدرس عصر سنگ تغییر می‌دهد.
دانشگاه محل صدور علم و دانش و کانون ترویج آزادی اندیشه و فکر است. دانشگاه محلی است که به صورت سیستماتیک انسان‌ها را پرورش می‌دهد تا در زمینه امور علمی، تحقیق، تتبع، پژوهش، تولید اندیشه و دانش به صورت آزادانه و بدون قید و شرط محدود کننده عمل کرده و برای جامعه بشری دانایی و آگاهی را تبیین کند. اگر جهان معاصر و مترقی را نگاه می‌کنیم و از امکانات آن بهره می‌بریم، در واقع محصول کار دانشگاهی و فکر و اندیشه‌ای است که دانشمندان در دانشگاه‌ها فرا گرفته و به صورت تجربی به جامعه عرضه کرده‌اند.
اما فرمالیته کردن و استحاله تمام دایره فکری و علمی دانشگاه در منظومه محدود یک مبلغ مذهبی یا ملا امام، در واقع چیزی جز کالبد ساختمانی به نام دانشگاه باقی نمی‌گذارد و آنچه در این میان قربانی می‌شود، دانایی و علم است. پس نباید دانشگاه‌های کشور محل قدرت نمایی، ایدئولوژی بازی و رادیکالیزم باشد، باید به نهادهای اکادیمیک و علمی احترام گذاشته و اجازه بدهیم که این کانون‌های مهم، به کار تولید فکر و اندیشه برسند.