شماری از زنان تحصیلکرده و کارمندان حکومت پیشین در بلخ جاروبکشی میکنند
شماری از زنان تحصیلکرده و کارمندان حکومت پیشین در ولایت بلخ به دلیل وضعیت بد اقتصادی ناگزیر شدهاند تا جاروب به دست گیرند و در چوکات شهرداری جادهها را جاروبکشی کنند. برخی از این خانمها که در بخشهای علوم دینی، قابلهگی عالی و ادبیات انگلیسی تحصیل کردهاند، میگویند که پس از سقوط حکومت پیشین در وضعیت بد اقتصادی قرار گرفته و مجبور به انجام کارهای شاق شدهاند. این زنان در قالب برنامه توسعه سازمان ملل در شمال کشور شامل کار در اداره شهرداری ولایت بلخ شدهاند. برنامه توسعه سازمان ملل در یک ماه گذشته برای ۶۰۰ زن در بلخ زمینه کار را فراهم کرده است؛ زنان نیازمندی که بیشترشان یگانه نانآور خانوادههایشان هستند. این زنان در سه دوره نه روزه به کار گماشته شدهاند تا جادههای شهر مزار شریف را از وجود کثافات پاک کنند. در میان این زنان، شماری هستند که سالها عمرشان را در فراگیری علم و دانش سپری کردهاند؛ اما اکنون مجبورند برای پیدا کردن لقمه نانی آستین بالا بزنند و با شکم گرسنه و لب تشنه جادههای بلخ را از وجود کثافات پاک کنند.
راضیه، بانوی جوانی است که از رشته قابلهگی عالی فارغ شده، اما نتوانسته در یکی از نهادهای صحی وظیفه پیدا کند. وی که برای پیدا کردن وظیفه سرگردانیهای زیادی را متقبل شده، میگوید: «نهتنها من، بلکه مشکل بیشتر جوانان تحصیلیافته در کشور نبود کار است. من به چندین نهاد سیوی دادم، چندین شفاخانه را گشتم، اما وظیفه پیدا نشد. تصمیم گرفتم برای کمک به خانوادهام هر کاری انجام دهم. به همان دلیل آمدم و در این برنامه ثبت نام کردم.»
فوزیه (نام مستعار) کارمند یکی از ادارات دولتی حکومت پیشین بوده و اکنون بیکار شده است. زمانی که از وی در مورد زندهگی و مشکلاتش پرسیدم، اشک در چشمانش حلقه زد و گفت: «من کارمند دولت بودم، اما اکنون کاری وجود ندارد. من از حکومت و نهادهای کمکرسان میخواهم که برای ما زمینه کار را فراهم کنند. به ما خیرات ندهند، کار بدهند. دو کودکم مریض است، اما من توانایی مالی ندارم که پیش داکتر ببرم. لحافشان را فروختم و برایشان نان آوردم. از دکانها قرضدار شدم، چه باید کنم؟»
حسینا ۲۰ سال سن دارد و دانشجوی زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه بلخ است. وی گفت که پدرش بیمار است و توان کار را ندارد، بنابراین وی ناگزیر شده است در بدل ۵۰۰ افغانی در روز، به جاروب کردن جادههای شهر مزارشریف بپردازد. حسینا از اینکه لقمه نانی برای خانوادهاش تهیه میتواند، خوشحال است، اما نگران است که بعد از اتمام این برنامه کوتاهمدت، دوباره بیکار شود. وی افزود: «محصل زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه بلخ هستم، اما مشکلات اقتصادی سبب شد تا بیرون شوم و جادهها را جارو بزنم. این برنامه کاری کوتاهمدت است، توقع دارم که ادامه پیدا کند، حداقل تا آخر زمستان که کرایه خانه و خرج فامیل را به دست بیاورم.»
از سویی هم مسوولان برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) در ولایت بلخ میگویند که این زنان برای تنظیف و صفایی شهر مزار شریف به کار گرفته شدهاند که روزانه در بدل کارشان ۵۰۰ افغانی دریافت میکنند. حفیظالله روحانی، هماهنگکننده برنامه آبادی دفتر UNDP در بلخ گفت: «ما واقعاً یک تعداد معدود را تحت پوشش قرار دادیم. ما تنها ۶۰۰ زن نیازمند پنج ناحیه شهر مزارشریف را در ۲۷ روز کاری تحت پوشش داریم و در نواحی دیگر نیازمندیها بیش از حد است و هر روز با ما تماس میگیرند و خواهان ادامه این برنامه هستند.» تطبیقکنندهگان این برنامه همچنان میگویند که تلاش دارند تا با کمک سازمان ملل زمینههای بیشتر اشتغالزایی را برای زنان فراهم کنند.
با تسلط طالبان بر کشور، فقر و بیکاری بهصورت کمپیشینه گسترش یافت. بخشی از قربانیان اصلی این دو معضل در کشور، زنان هستند. طالبان با ایجاد محدودیتهای زیاد در برابر حق کار و حق تحصیل زنان، مشکلات آنان را چندین برابر کردهاند.