نوروز در ترکیه
ترتیب‌کننده: زلفا بهنیه
عید نوروز در جوامع ترک‌زبان با عناوین متفاوت همانند ینی‌گون، اولوگون، مارت دوکوزو، چل‌پازی، شاگاآ، ایسی‌آه، ینی‌کوون گرامی داشته می‌شود.
دلیل تکریم و بزرگ‌داشت نوروز در جوامع مختلف نیز متفاوت است، برخی نوروز را به عنوان روز آفرینش زمین، برخی به عنوان گام گذاشتن حضرت آدم بر روی زمین، برخی روز آفرینش انسان، برخی آن را روزی که روز و شب مساوی هستند و برخی هم نوروز را روزی که مژده آمدن بهار را می‌دهد، گرامی می‌دارند.
در دوران امپراتوری عثمانی نوروز با مراسم و عادات متفاوتی گرامی داشته می‌شد. به گفته منابع تاریخی در کاخ امیران عثمانی در نوروز معجون‌هایی به نام نوروزیه با ۴۰ ادویه مختلف تهیه و در بین مردم پخش می‌شد. در برخی سال‌ها نیز شیرینی‌هایی به رنگ قرمز که بر روی آن‌ها پودر طلا پاشیده می‌شد تهیه می‌گردید.
با فروپاشی امپراتوری عثمانی و تاسیس جمهوری ترکیه، عید نوروز نیز به دلایل مختلف سیاسی اهمیت سابق خود را از دست داد, ولی در جای ترکیه به خصوص مناطق کردنشین و در شهرهایی که کردها در آن‌جا ساکن شده بودند مردم با برپایی جشن این سنت دیرینه را ادامه دادند.
تا اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی عید نوروز به عنوان سمبل مقاومت منفی کردهای ترکیه شناخته می‌شد به همین علت همه‌ساله در عید نوروز مناطق کردنشین شاهد تظاهرات اعتراض‌آمیز و درگیری بین نیروهای دولتی و مخالفین کرد بود و این مساله در طول سال‌ها به صورت یک معضل جدی برای دولت آنکارا درآمده بود.
دولت نیز در آن سال‌ها قبل از نوروز ممنوعیت‌هایی را در مناطق مختلف اعلام می‌کرد و تا سال‌ها ناظرانی از اتحادیه اروپا برای نظارت بر مداخله نیروهای دولتی به افرادی که نوروز را جشن می‌گرفتند به مناطق کردنشین در روز نوروز اعزام می‌شد.
در آن سال‌ها حزب کارگران کرد ترکیه (پ.ک.ک) که در مناطق کردنشین قدرت داشت با بهانه کردن عید نوروز و به منظور رو در رو قرار دادن کردهای ترکیه با دولت، به برگزاری تظاهرات‌های خشونت‌بار در مناطق کردنشین دست می‌زد و نوروز بیش از این‌که به عنوان یک عید مطرح باشد صحنه صف‌آرایی مخالفین کرد با دولت مرکزی بود. به همین علت در برخی سال‌ها، چند روز مانده به اول ماه حمل این مناطق چهره جنگی به خود می‌گرفت و حتی در برخی سال‌های نه چندان دور در روز عید نوروز ده‌ها نفر در تظاهرات‌های مختلف کشته و یا زخمی می‌شدند.
هم‌زمان با فروپاشی شوروی در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی و تشکیل دولت‌های ترک زبان در آسیای میانه و قفقاز که نوروز را به عنوان عید جشن می‌گیرند، دولت آنکارا نیز سعی در بهره‌برداری از این مساله برای نزدیکی به کشورهای ترک زبان کرد.
در سال ۱۹۹۴ میلادی برای اولین بار مقامات عالی‌رتبه ترکیه در یک مراسم ویژه عید نوروز در پایتخت این کشور شرکت و به نوعی با این آیین آشتی کردند. در همین راستا، وزارت آموزش و پرورش ترکیه در اواسط جنوری سال ۲۰۰۵ میلادی طی بخش‌نامه‌ای به مراکز آموزشی این کشور، خواهان برگزاری آیین‌های ویژه عید نوروز به عنوان عید رسمی شد. با قبول این مساله عید نوروز به عنوان عید ملی این کشور پذیرفته و به مراکز آموزشی ابلاغ شد که در روز ۲۱ ماه مارچ (اول حمل) آیین‌های فرهنگی و هنری برای بزرگ‌داشت این عید برگزار شود.
پس از پذیرفته شدن نوروز به عنوان یک آیین فرهنگی و استقبال مقامات و نیز نهادها و سازمان‌های ترکیه از این مساله، به موازات برگزاری آیین‌های مربوط به عید نوروز در شهرهای جنوب‌شرقی ترکیه، مانند دیاربکر، شانلی اورفا، ماراش و مرسین و در مناطق شرق این کشور مانند آغری، ایغدیر، قارص و آرداهان، آیین‌های مربوط به این روز باستانی به صورت باشکوهی در دیگر شهرهای بزرگ ترکیه همانند استانبول، آنکارا، ازمیر، آدانا و دیگر شهرها برگزار شد و حتی در مراسم برگزاری نوروز مسوولین دولتی نیز شرکت می‌کنند.
نوروز در ادوار تاریخی مختلف به شکل‌های مختلف گرامی داشته شده است و منطبق با متون تاریخی در منطقه مرسین-سیلیفکه در جنوب‌غرب ترکیه ترکمن‌های ساکن این مناطق در روز نوروز به ییلاق‌ها می‌رفتند و ساکنین ییلاق‌ها نیز مسافرین را پذیرایی می‌کردند. مسافرین در ییلاق با گشودن آتش آمدن خود را اعلام کرده و ساکنین ییلاق نیز با گشودن متقابل آتش مقدم آنان را گرامی می‌داشتند. در ییلاق‌ها هر شخصی که بیش از ۲۰ گوسفند داشت برای مهمانان خود یک قربانی می‌کرد و گوشت قربانی را با مشارکت مهمانان خود پخته می‌کرد.