تعطیلات طالبان؛ سالروز استقلال و ایامیکه حذف شد!
حکومت طالبان، 24 اسد را بهعنوان روز پیروزی طالبان و سقوط جمهوریت و خروج نیروهای امریکا و ناتو از افغانستان، تعطیل عمومی اعلام کرده است. در این روز-24 اسد سال 1400- با فرار اشرف غنی و سایر مقامهای دفاعی و امنیتی از کابل، نظام و دولت جمهوری پس از 20 سال از هم پاشید و دقیقاً پس از 20 سال طالبان دوباره بهقدرت برگشت.
از آنزمان تاکنون، یک سال میگذرد و در اینمدت، افغانستان شاهد تحولات و رخدادهای بیشماری بوده است که در یک وجه همه مشترک هستند و آن هم فراگیری بحران در تمام ابعاد زندگی اجتماعی است. اما گذشته از این مسایل، طالبان که پس از دو دهه جنگ مسلحانه، سرانجام نظام جمهوری را سرنگون کردهاند، خوشحال و سرمست، تاریخ ورود شان را بهارگ ریاست جمهوری را جشن میگیرند و از دید طالبان، یک روز دیگر به ایام افتخار آفرین تاریخ معاصر کشور افزوده میشود.
اما در اعلامیه حکومت طالبان که از سوی خبرگزاری دولتی باختر منتشر شد، دو نکته اساسی خودنمایی میکند که باید بهآن پرداخته شود؛ زیرا این دو نکته در واقع هسته و دال مرکزی استدلال طالبان را به چالش میکشد و بهمعنای پاسخی است که به روایت طالبان از آزادی، استقلال، حریت و خود مختاری داده میشود.
استقلال کشور و 28 اسد:
دقیقاً 4 روز پس از تاریخ ورود طالبان به کابل، 28 اسد فرار میرسد که در تقویم رسمی کشور از سال 1298 بهاینطرف بهعنوان سالروز استقلال کشور از بریتانیا در اوایل قرن بیستم شناخته میشود. در این تاریخ، مطابق روایات رسمی حکومتی در جنگ سوم افغان-انگلیس، هند برتانوی حاضر به پذیرفتن استقلال سیاسی افغانستان میشود و با امضای معاهده استقلال، افغانستان به عنوان یک کشور مستقل در دنیا عرض اندام میکند. پس از آن هیچ تحولی در افغانستان یا هیچ نظام سیاسی که حاکم شده، روی این تاریخ مناقشه نداشته و همواره آن را به عنوان روز استقلال کشور در تقویم رسمی گنجانده است. احتمالاً طالبان نیز با 28 اسد مخالف نیستند چرا که در دوره قبلی حکومت خود نیز از این روز تجلیل میکردند، هرچند امانالله خان در نظر آنها منفور است. اما هنگامی که طالبان 24 اسد را به عنوان روز استقلال کشور تجلیل کنند، آیا 28 اسد زیر سوال نمیرود؟
به نظر میرسد که طالبان متوجه این تناقض و پارادوکس نشده و یا عمداً نمیخواهند شوند؛ زیرا با تاکید بر استقلال کشور در 24 اسد سال پار، در واقع یک قرن استقلال سیاسی کشور را زیر سوال برده و تمام حکومتهای گذشته را از نوع زیر اشغال تعریف میکنند. در این رویکرد طالبان حتا جهاد علیه شوروی و سالروزی پیروزی مجاهدین بر حکومت دست نشانده مسکو نیز رد شده و در رده مثلاً حکومتهای برآمده از کودتای هفتم ثور جای میگیرد.
حذف ایام فرهنگی از تقویم رسمی:
همزمان با درج و اعلام 24 اسد بهعنوان روز استقلال، طالبان سه مناسبت عمده و فرهنگی و تاریخی را از تقویم رسمی کشور حذف کردهاند. ظاهراً استدلال طالبان این بوده که مناسبتهای در تقویم رسمی بسیار زیاد است و باید برخی از آنها حذف شود. در این میان بلای طالبانی بر سر «نوروز» و «عاشورا» زده است.
با آن که حکومت طالبان دلیل خود را در جهت حذف این مناسبت ها مهم اعلام کرده، اما به نظر میرسد که در این خصوص مسایل قومی، مذهبی و سمتی دخیل بوده و عمداً و در یک حرکت کاملاً ضد فرهنگی اقدام به حذف مناسبات متذکره از تقویم شده است.
اکنون با اقداماتی که در این حوزه طالبان انجام دادهاند، پرسش این است که چطور با این نوع برخوردها میتوانیم دوباره در فرایند ملتشدن گرد هم آییم و از این نوع اقدامات خصمانه پیشگیری کند و آیا الزاماً امکان این که زخمهای این چنینی درمان شود وجود خواهد داشت یا خیر.
بنا بر این، دیده میشود رویکرد طالبان با مسایل مهم فرهنگی و تاریخی کشور بسیار عجولانه، سطحی، احساساتی و برخاسته از تعصب و تبعیض است و زخم ناسوری خواهد شد در پیکر ملتی که از هم فروپاشیده است.