نوروز در هندوستان
ترتیب دهنده: نوروز صالحی
بر اساس کتاب نقش فارسی بر احجار هند در هندوستان در دوره گورکانیان مراسم نوروز در دربار برگزار می‌شده است اگرچه در دو قرن اخیر نوروز رسمیت ندارد اما در شهر لکنو برگزاری نوروز همواره برگزار شده‌است در شهر لکنو روز نوروز مراسم مهمی برای شیعیان است آن‌ها در روز نوروز جشن برگزار می‌کنند اساس این مراسم را در این موضوع می‌دانند که علی در روز نوروز به امامت رسیده است منبع این حدیث به منابع اهل سنت بر می‌گردد که نوشته اند علی روز نی‌روز به امامت رسیده. بر سقف تالار آشوکای کاخ راشتراپاتی ریاست جمهوری هند (بزرگترین مجموعه کاخ‌های جهان ساخته دوره استعمار) دو شعر در مورد نوروز نقاشی شده که با جملات زیر شروع می‌شود.
صحرا رخ خود ز ابر نوروز بشست – این دهر شکسته‌دل به نو گشت درست
همیشه تا که ز تأثیر ابر نوروزی – چمن شود ز ریاحین چو جنّت المأوی
نگاهی به تاریخ هند نشان می‌دهد که نوروز ریشه طولانی در فرهنگ این منطقه دارد، اما تنها از آغاز سلطنت حاکمان اسلامی در هند (زمان حکومت مغول‌ها) بر این سرزمین، نوروز شکوه جشنی ملی را داشته‌است. ابوالفتح جلال الدین محمد اکبر (1542-1605 م) نقش مهمی در اشاعه فرهنگ ایرانی در سرزمین هند داشت. او در سال ۹۹۲ هجری (۱۵۸۴م)، تقویم اسلامی را منسوخ و تقویم خورشیدی ایرانیان را به جای آن رواج داد. محمد اکبر که زندگی‌نامه رسمی خود را به فارسی نوشته‌است، چنین توصیف می‌کند که با زنده کردن جشن‌های کهن که به مدت هزار سال از شیوع افتاده بود، شادی به خاطره‌های غمگین بازگردانده شد. او در یادداشت‌های خود، دلیل این اقدام را بقای مرضیات الهی خوانده‌است. جشن‌های نوروز در سلطنت ۱۸ ساله جهانگیر، پسر اکبر شاه (۱۶۰۵-۱۶۲۷ م) که بر هند و پاکستان حکومت می‌کرد، هر سال از ابتدای حمل تا هجدهم جشن نوروز برپا می‌شد و روز نوزدهم با برگزاری «جشن شرف» پایان می‌یافت. بر اساس اسناد تاریخی موجود، نورجهان، ملکه ایرانی این دربار از منجمین می‌خواسته که رنگ مربوط به سال را به او بگویند تا دیوارها، پرده‌ها، فرش‌ها، لباس کنیزان و… را به همان رنگ تغییر دهد. در دربار پسر جهانگیر، یعنی شاه جهان، (۱۶۲۸-۱۶۵۸ م) که سازنده تاج محل است هم برگزاری نوروز ادامه یافت، اما نوروز در زمان محی‌الدین اورنگ‌زیب (جانشین شاه جهان)، که مسلمان متعصب و مقتصد بود، متوقف شد. در سراسر هند یک جشن ملی بسیار مهم برگزار می‌شد که به آن هولی می‌گویند این جشن بسیار شباهت به نوروز دارد فلسفه این جشن تازه شدن فصل است و زمان آن کامل شدن اولین ماه در پایان فصل سرما است معمولا این روز بین ۲۵ حوت تا ۵ حمل برگزار می‌شود. در این کشور آیین نوروز با مذاهب مختلف این کشور نیز گره خورده است. جشن هولی همان جشن نوروز در میان مردم هندوستان است. این جشن به مدت پنجاه روز در فصل بهار برگزار می‌شود. هندوها در معابد هر روز از گولال، پودر رنگی، برای استحمام مذهبی خدایان استفاده می‌کنند. آیین این جشن طی دو روز به انجام می‌رسد. در روز اول در هنگام غروب یا شب‌هنگام آتشی بزرگی روشن می‌شود. قبل از آن، آتش بزرگ دیگری بر روی مکانی که از قبل آماده شده، روشن می‌شود و تمثالی از هولیکا که از خیزران و بوریا ساخته شده در حرکت دسته جمعی و منظم به همراه خواننده‌گان و نوازنده‌گان محلی به وسیله برهمن‌ها به محل، حمل می‌شود. تمثال در وسط آتش گذارده می‌شود و دستیار برهمن هفت بار آن را طواف می‌کند و قبل از این‌که آن را آتش بزنند، اشعاری را در ستایش هولی ذکر می‌کند. در ایالت پنجاب، «سیک‌ها» مراسم «هولاموهالا» را یک روز بعد از مراسم هولی با شادمانی فراوان برگزار می‌کنند. مردم ولایت پنجاب نیز تقریبا دو هفته پیش از هولی، یعنی در اواسط ماه حمل به همین صورت جشنی برپا می‌کنند. در آن روز بچه‌های ده، دوازده ساله، چه دختر و چه پسر، در حضور عابرین به مناسبت جشن، ترانه می‌خوانند و عیدی می‌گیرند و آن را «لهری» می‌نامند، و با پولی که از عیدی جمع می‌شود، شیرینی می‌خرند و آن را میان دوستان و خویشاوندان پخش می‌کنند. تقریبا شش ماه بعد از آن، در آغاز فصل خزان، جشنی شبیه نوروز می‌گیرند و به جای هفت‌سین در مقابل مجسمه زن خدای ثروت، لکشمی، شیرینی می‌گذارند و تمام شب به این امید بیدار می‌مانند که شاید آن زن خدا به خانه‌شان سری بزند و آن‌ها از وی پذیرایی کنند.
آیین نوروز هم‌زمان با ورود ایرانیان به هندوستان از حدود یک هزار سال در هندوستان سابقه دارد و هم‌چنان در مناطق زیادی از هندوستان جشن‌های نوروز هم‌چون ایرانیان گرامی داشته می‌شود. در کشمیر هند گروهی از هندوهای این منطقه از دیرباز هم‌زمان با نوروز، جشنی به نام (نوره) برگزار می‌کنند که شباهت زیادی با نوروز ایرانیان دارد. تهیه لباس‌های نو، پختن غذاهای متنوع، تزیین خانه‌ها و محله، برگزاری مراسم جشن و شادمانی و دید بازدید از اقوام و فامیل از جمله آیین‌های جشن نوروز در هندوستان به‌شمار می‌آید. دوره گورکانیان از نظر پیشرفت و ترویج فرهنگ و زبان فارسی و ایرانی در هندوستان دوره طلایی محسوب می‌شود و در همین دوره جشن نوروز در این کشور رسمیت پیدا می‌کند و به عنوان یک جشن محبوب پذیرفته می‌شود. در زمان سلطنت اکبرشاه در هندوستان نوروز ۱۸ روز ادامه پیدا می‌کرد و روز نوزدهم با برگزاری جشن شرف به پایان می‌رسید. در حال حاضر هزاران ایرانی و فارسی‌زبان که از گذشته‌های دور به هندوستان مهاجرت کرده‌اند در این کشور زندگی و آیین‌های نوروز را برگزار می‌کنند.