نوروز در جاپان

 اعتدال بهاری یا شومبون نوهی (Shunbun no Hi) به جاپانی (春分の日): یکی از رخصتی‌های عمومی در جاپان است.

شومبون نوهی، روز اعتدال شب و روز در فصل بهار در جاپان است که معمولا مصادف با بیستم یا بیست‌و‌یکم ماه مارچ است. جاپانی‌ها از قدیم بر این باور بوده‌اند که در روز اعتدال بهاری طبیعت تغییر کرده و حیات دیگری پیدا می‌کند. این روز همان اولین روز، سال نو و اولین روز عید نوروز در افغانستان است. از نظر دین بودایی وقتی انسان می‌میرد به ساحلی که دور از ماست و هیگان نام دارد کوچ می‌کند و از رنج‌ها و مشقت‌های ساحل دنیایی رهایی می‌یابد. پس در تفکر بودایی روز هیگان روز زنده‌شدن مجدد طبیعت و نشانی از زنده‌شدن مجدد انسان و رسیدن به آن ساحل دوردست است. جاپانی‌ها در قدیم معتقد بودند که چون در روز «شومبون نوهی» طول روز و شب برابر است مردم این ساحل یعنی زنده‌گان می‌توانند با مردم آن ساحل یعنی مرده‌گان معاشرت داشته باشند. به همین دلیل مراسمی برگزار می‌کردند که هنوز در بعضی از ولایت‌های جاپان پابرجاست.

هدف از برگزاری این جشن شاد کردن روح رفته‌گان و زنده‌کردن یاد آن‌هاست. هم‌چنین آن‌ها آیین مشابهی در فصل خزانی دارند که در ایران سرمیزان یا مهرگان نام دارد و در قدیم از ابتدای میزان تا ۱۶ میزان برگزار می‌شده ‌است. این جشن را در جاپان «بُن» یا ابن (اُبن) می‌گویند. جشن «ابن» مشابه چراغ برات در ایران و خراسان است. امروزه عموما چراغ برات را همزمان در نیمه شعبان برگزار می‌کنند اما در بعضی مناطق هنوز هم در میزان برگزار می‌شود. این آیین‌ها در طول هزار‌ان سال دچار تغییراتی شده‌است ولی اصولا به چرخش خورشید و اعتدال بهاری و خزانی ربط داشته ‌است. امروزه چند نفر از صاحب نظران در سال‌های اخیر زادگاه بودا را ایران می‌دانند.

غذاهای سنتی: در بعضی از معابد شیتو و بودایی به مناسبت این ایام مراسمی برگزار می‌شود و در این مراسم به حضار غذای مخصوصی به نام «شوجین ریوری» خیرات می‌کنند. در این غذا گوشت بکار نمی‌رود چون در آیین بودا کشتن حیوانات زنده نکوهیده ‌است. در روز هیگان یک نوع شیرینی نیز خورده می شود که بوتاموچی می‌گویند. این شیرینی از برنج، لوبیای سرخ و شکر درست می‌شود. بعضی از مردم بوتاموچی این شیرینی را خوش ‌یمن می‌دانند چون در آن لوبیای سرخ به کار رفته‌است. یک ضرب‌المثل جاپانی می‌گوید: «تانا کارا بُوتامُوچی» یعنی از تاقچه به‌طور تصادفی بوتاموچی به طرف کسی بیفتد و مفهوم آن روی آوردن شانس خوب به او است.