چرا باید ذخایر بانک مرکزی از سوی امریکا آزاد شود!
طارق قاسمی
اینک نزدیک به یک سال است که ذخایر ارزی بانک مرکزی افغانستان از سوی امریکا و برخی متحدانش در غرب بلوکه شده است و ظاهراً تحریم و عدم رسمیت طالبان دلیل اصلی آن‌ها برای بلوکه کردن این ذخایر ارزی است.
امریکا بارها اعلام کرده که از افتادن این پول‌ها به دست طالبان نگران است و روی طرحی کار می‌کند که هم این مقدار ذخایر ارزی آزاد شود و هم به دست طالبان نیفتد. هرچند طرف امریکا و طالبان در مذاکراتی بر سر راهکار استفاده از این مقدار پول به نتایجی نیز نزدیک شده بودند، اما کشته شدن الظواهری در کابل ظاهرا رشته‌ها را پنبه کرده و به این زودی‌ها نتیجه مطلوبی در کار نیست.
ولی اکنون که 71 اقتصاددان برجسته جهان در نامه‌ای به جو بایدن خواستار رهایی این ذخایر ارزی افغانستان شده‌اند، ضرورت افتاد که به آن پرداخته شود؛ زیرا در حالی که افغانستان میلیاردها دالر ذخیره ارزی دارد، اما در فقر و مشکلات نگران کننده غوطه ور است.
اکنون پرسش این است که آزادی ذخایر بلوکه شده چقدر اهمیت دارد و چرا باید آزاد شود؟
افغانستان از یک سال به این سو شدیدترین بحران اقتصادی را تجربه می‌کند و مطابق آمارها موسسات معتبر جهانی و ملل متحد، نزدیک به 90 درصد مردم این کشور درگیر بحران اقتصادی هستند، نزدیک به 20 میلیون نفر دچار بحران حاد گرسنگی بوده و سه وقت غذای کافی تهیه نمی‌توانند. این همه بحران ناشی از عدم نقدینگی در بازار و رکود کسب وکار از یک طرف و بلند رفتن نرخ دالر و به تبع آن بهای مواد خوراکه از طرف دیگر است.
هرچند احتمال این که با آزادی ذخایر ارزی کشور تغییر عظیمی در وضعیت ملت رونما شود وجود ندارد، اما دست کم رهایی این ذخایر ارزی می‌توان در کنترول و پایین آمدن ارزش دالر در برابر افغانی موثر خواهد بود که از این رهگذر کمک شایانی برای خانواده‌هایی است که درآمد آن‌ها به افغانی و خرج شان بر اساس دالر است.
اگر ارزش دالر در برابر افغانی کاهش یابد، شکی نیست که بهای مواد خوراکی نیز در بازار کاهش می‌یابد و این موضوع نسبت مستقیم با قدرت خرید مردم دارد؛ زیرا در آمد ناچیز مردم افغانستان کفاف خرید موادی را که با ارزش دالر عرضه می‌شود نمی‌دهد.
روی این دلیل، آزادی ذخایر ارزی کشور از سوی امریکا در واقع آبی است که در گلوی این ملت تشنه و گرسنه می‌چکد و قدرت خرید آن‌ها را افزایش می‌دهد.
افزایش قدرت خرید مردم تجارت را رونق می‌بخشد و تحرک در بازار سبب افزایش گردش پول می‌شود که از این جهت نیز به سود مردم بوده و درصدی از آن به جیب آن‌ها خواهد رفت.