روی ظرفیت ترانزیتی کشور کار کنید!

افغانستان محاط به خشکه است، خط آهن سراسری ندارد، جاده‌های معیاری ندارد، کوهستانی و دشوارگذار است، از نگاه انسانی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی توسعه نیافته است، اما دو مزیت بسیار کلان دارد که اگر روی آن به شکل درست کار شود و تلاش نماییم، می‌توانیم اقتصاد خود را بسازیم و در توسعه انسانی پیشگام شویم.

این کشور محاط به خشکه یکی از نگاه معادن غنی است و ثانیاً به عنوان چارراه منطقه در ترانزیت و تجارت مطرح است و پل ارتباطی بسیار کوتاه از آسیای میانه محاط به خشکه به جنوب آسیا و آب‌های بین‌المللی گرم.

برعکس آن نیز صادق است، جنوب آسیای به دنبال انرژی و بازارهای آسیای میانه است و کشورهای غنی از انرژی آسیای میانه مثل ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان و قزاقستان عطش وصل شدن به جنوب آسیا و صدور انرژی خود را دارند.

نقش افغانستان در این میان به پلی می ماند که دو طرف را وصل می‌کند و شاهرگ تجارت و ترانزیت و اقتصاد می‌شود.

از جانب دیگر، وصل دو منطقه آسیا از طریق افغانستان در واقع بازار مواد معدنی افغانستان را نیز گرم می‌سازد و کشورهای خریدار را به این بکر آباد می‌کشاند؛ زیرا معادن افغانستان بر خلاف تمام جهان کاملاً دست نخورده، تازه و مرغوب است که می‌توان در این زمینه سنگ تالک را مثال زد، یا لیتیوم را که در ساخت باتری‌های موبایل‌های هوشمند و ده‌ها وسیله برقی دیگر کار برد دارد.

اما برای تحقق این مسئله و رسیدن به یک اقتصادی پایدار به سه زیر ساخت اساسی نیاز است که در گام نخست باید ایجاد شود.

• امنیت: تامین امنیت یکی از ضروری ترین مسایل در جهت رشد و توسعه پایدار اقتصادی و فرهنگی و انسانی مطرح؛ زیرا در موجودیت امنیت است که سرمایه گذاری صورت می‌گیرد، سرمایه گذاران خارجی مایل به انتقال دارایی شان به یک کشور می‌شوند و ساخت و ساز رونق می‌یابد.
• احداث جاده و خط آهن: خط آهن و جاده‌های معیاری برای کشوری که محاط به خشکه است و در عین حال می‌خواهد که به عنوان گلوگاه ترانزیت منطقه شناخته شود، نیاز اساسی است. متاسفانه افغانستان در این خصوص بسیار عقب مانده است و باید تلاش مضاعف شود نقیصه مذکور هرچه زودتر رفع و کشور آماده ایفای نقش خود گردد.
• حفاظت از دهلیز واخان بدخشان: دهلیز واخان بدخشان هرچند در قرن نزدهم نقش حایل را میان روسیه تزاری و هند برتانوی بازی می‌کرد، اما اکنون تنها منطقه کم عرض میان آسیای میان و جنوب آسیا بوده و باز هم نقش حایل خود را بازی دارد؛ نقشی که به سود افغانستان است زیرا اگر این منطقه حایل نباشد، افغانستان نیز حیثیت و ظرفیت و اهمیت ترانزیتی خود را از دست داده و مبدل به کویری کوه‌های خشک و بیابان‌های گرم می‌شود.

بنا بر این، سه موضوع یاد شده برای مبدل شدن افغانستان به مرکزی برای تعامل جنوب آسیا با آسیای میانه، اهمیت خاص دارد و حاکمان افغانستان باید متوجه آن باشند، در غیر آن افغانستان محاط به خشکه راه بدیلی ندارد.