صنایع دستی، روزنهای برای خودکفا شدن زنان در افغانستان
صنایع دستی، زبان فرهنگ مردم افغانستان بشمار میرود.
متاسفانه در حال حاضر بی توجهی به صنايع دستی سبب نابودی فرهنگ محلی مردم شده است.
زنان افغانستان تنها در مراسم ویژه این فرصت را دارند تا صنایع دستی شان را به نمایش بگذارند زیرا بازار مشخص برای عرضه صنایع دستی در شهر و ولایات وجود ندارد.
صنایع دستی مردم افغانستان از گذشته های دور، از شهرت خاصی برخوردار است. شماری از مردم در افغانستان از راه فروش این محصولات نیازمندی های اقتصادی شان را رفع میکنند. به ویژه زنان روستا که همواره در تولید صنایع دستی توانایی های زیادی دارند و تلاش میکنند تا از این راه به خودکفایی برسند.
قالین، گلیم، خورجین، نمد، سوزن دوزی، خامک دوزی و فرش های سنتی جزئی از صنایع دستی زنان افغانستان به ویژه زنان ولایت بامیان به شمار میرود. کلاه با پوست قره قل، لباس ابریشمی، خامک دوزی و سراجی نیز از جمله صنایع دستی ولایت هرات است. صنایع دستی زنان ولایت های بلخ، سمنگان، سرپل و جوزجان را انواع قالین، گلیم، قرص دوزی، گلدوزی، چرمه دوزی، سوزن دوزی، شال بافی، یخن دوزی زنانه و مردانه، خیاطی و دوخت دهها نوع لباس افغانی تشکیل میدهد.
باستان شناسان انواع صنایع دستی را، سفالگری، قالین بافی، پوست قره قل، پوستین دوزی، زرگری، خامک دوزی، رنگ ریزی، سبد بافی، گل دوزی، حکاکی، نجاری، دوتار سازی، خیاطی، پشتی دوزی، ریسنده گی، مهره دوزی و لاجورد تراشی دانسته اند که سده ها میشود در افغانستان رواج داشته است.
در افغانستان از هزاران سال قبل تا اکنون صنایع انکشاف زیادی نموده است. آثار هایی که در اثر کشف باستان شناسان از آیخانم و بعضی نقاط دیگر کشور به دست آمده اند، دیده میشود که صنایع کشور به ویژه صنعت ضرب سکه و مجسمه سازی از شهرت فراوانی برخوردار است. مانند مجسمه بامیان که سبب ترقی و شگوفایی صنایع در کشور شده است.
صنایع دستی افغانستان از یکسو اهمیت اقتصادی دارد و از سوی دیگر فرصت کار برای زنان زیادی را فراهم کرده میتواند. اما نگهداشت و رشد آن به عنوان یک ارزش فرهنگی نیاز مبرم پنداشته میشود که باید توجه لازم بر آن صورت گیرد.
اگر حکومت و نهاد های مسوول، بتوانند برنامهی خوب اقتصادی را برای حمایت از صنایع دستی کشور تنظیم کند و شرایط لازم را برای ایجاد فابریکهها و کارخانهها مساعد بسازد بخش زیادی از اموال و اجناس ضروری در کشور تولید خواهد شد.
شماری از کشور های جهان که بعد از انقلاب صنعتی برای انکشاف و رشد صنایع خویش کار کرده اند، امروز از جمله کشور های پیشرفته دنیا بشمار میرود.
حمایت و رشد صنایع دستی در کشور بر علاوه این که سبب پیشرفت قابل ملاحظه ای در عرصه اقتصاد میشود بلکه زمینه کار را برای بانوان نیز مساعد نموده وسبب خودکفایی آنان در جامعه می شود و همچنان از این طریق بانوان می توانند، به تجارت های کوچک دست یابند.
با دست یابی به تجارت های کوچک، بانوان میتوانند فرهنگ صنایع دستی را رشد بدهند و هم چنان برای خود و خانواده های شان نیز کمک مالی نمایند.
شماری از بانوان در شهر و دهات در خانههای شان مصروف گلدوزی و خامک دوزی هستند. آنان در کنار کار های خانه تلاش میکنند تا به نیازمندی های مالی شان برسند و از همین لحاظ این بانوان کارگر خواهان ایجاد و رشد فرهنگ صنایع دستی از سوی نهاد های مربوطه هستند.
این در حالیست که افغانستان در سال های پسین با وجود چالش های فراوان درعرصه های گونهگون امنیتی و اقتصادی با مشکل کم مهری در عرصه توسعه صنایع دستی قرار گرفته است.