تقسیم روزهای تحصیلی هفته؛ و اما این بار، وقت درسی مشکل‌ساز می‌شود!
گزارش: زولفا بهنیا
دانشگاه کابل، مکاني که اين روزها تبديل به بحراني غيرقابل پيش‌بيني براي دانشجويان شده است. پس از به قدرت رسيدن طالبان و سلب وزارت تحصيلات به دست اين گروه، تغييرات و تحولات زيادي در عرصه‌هاي مختلف در اين نهاد اکادمي ايجاد شد. (جداسازي تايم پسرانه و دخترانه، طرز پوشش، محدوديت استفاده از وسايل الکترونيکي (موبايل هوشمند) ازدياد کريدت ثقافت اسلامي و گشت و گذار در صحن دانشگاه)، و اما اين بار وقت درسي مشکل‌ساز شده است!
«با چنين شرايطي، ممکن وظيفه‌ام را نسبت به دانشگاه ترجيح بدهم و دانشگاه را ترک کنم!» حسيب محصل سال چهارم دانشگاه کابل است. بعد از اين‌که وزارت تحصيلات اعلاميه‌اي نشر مي‌کند که سه روز دختران درس بخوانند و سه روز پسران. آن هم صبح تا شام. حسيب نگران تحصيل و وظيفه‌اش مي‌شود. با اين‌که دو سمستر بيش براي ختم تحصيلش نمانده، ولي حسيب به دليل اين‌که نان‌آور فاميلش است، چاره‌اي جز ترک تحصيل ندارد. او با اين‌که تحت فشار قرار دارد با خنده تلخ مي‌گويد: «نصف روز در يک دفتر کار مي‌کنم و بعد رخصتي هم شب بايد بروم آن‌جا کار کنم. اما حالا که در هفته سه روز صبح تا شام دانشگاه باشم، نمي‌فهمم چي قسم با صاحب کارم به توافق برسم، ممکن بگويد برو به درس‌هايت برس!» او تغيير وقت درسي دانشجويان را راه حل نمي‌داند و اميدوار است رهبري وزارت تحصيلات و رييس فعلي دانشگاه کابل با توجه به مشکلات دانشجويان راه حل ديگري را در پيش بگيرند.
اين در حالي است که دانشجويان دانشگاه کابل به دليل محدوديت‌هاي وضع‌شده و نااميدي که به آينده تحصيلي‌شان داشتند، تعداد زيادي پيش از اين نيز ترک تحصيل کرده بودند. چنان که در هر دانشکده و در هر صنف تعداد دانشجويان به حداقل رسيده است، تعداد غيرحاضران دايمي هر روز در حاضري بيشتر مي‌شود.
پس از ختم امتحانات سه هفته‌اي سمستر بهاري و آغاز سمستر جديد يک بار ديگر اعلاميه‌اي از طرف رهبري وزارت تحصيلات مبني بر تغيير وقت درسي و چگونگي حضور دختران و پسران اعلام شد. که در اين اعلاميه چنين آمده است (فيصله شوراي رهبري وزارت: شروع درس سمستر جديد به تاريخ 3 ثور است. آغاز دروس 45 : 7 و ختم آن ساعت 3 بعد از ظهر. وقفه، يک تا دو براي اداي نماز و صرف نان چاشت. در جريان رمضان از 45 : 7 تا ساعت يک بعد از ظهر. روزهاي شنبه، دوشنبه و چهارشنبه براي اناث و روزهاي يک‌شنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه براي ذکور مي‌باشد. يک کريديت درسي در رمضان 40 دقيقه و بعد از رمضان 45 دقيقه، صنوفي که 21 کريدت در هفته دارند، روزانه 7 کريدت درس مي‌خوانند.) چنين فيصله‌اي براي اکثريت دانشجويان غيرمنتظره بود و يک بار ديگر به گفته دانشجويان آن‌ها را به مشکل مواجه ساختند.
از طرفي دانشجويان دانشگاه کابل ادعا دارند، پيش از اين‌که رهبري وزارت تحصيلات فيصله‌اي مبني بر تغيير تايم درسي را اتخاذ کنند، بايد تحقيق مي‌کردند و مي‌دانستند که دانشجويان با اين فيصله با چه مشکلاتي روبه‌رو مي‌شوند. چون به گفته آن‌ها اکثريت دانشجويان نصف وقت وظيفه دارند، يا مشغول تدريس در کورس و در برنامه‌هاي جهت ارتقاي ظرفيت‌شان مشغول استند. با اين فيصله آن‌ها مجبور استند يا دانشگاه بيايند و يا هم وظيفه بروند. آن‌هايي که کورس و يا برنامه‌هاي ديگري داشتند مجبور همه را ترک کنند.
نيکبخت احمدي، محصل کامپيوترساينس است. او هم‌زمان دو رشته تحصيلي،کامپيوترساينس و اقتصاد را آنلاين مي‌خواند. در پهلوي آن نيمه‌وقت در يک دفتر وظيفه دارد. تغيير وقت درسي دانشگاه، بيش از هر کسي او را با مشکل مواجه ساخته است. «اين روزها بسيار سراسيمه استم.» چون هر دو دانشگاه و هم‌چنين وظيفه‌اش برايش مهم است و نمي‌داند کدام يکي را ترک کند. او مي‌گويد: «سه جلسه‌اي که دانشگاه شروع شده است، نتوانستم حاضر شوم. حيرانم کدام يکي از دانشگاه‌ها را ترک کنم.» از طرفي او بايد وظيفه‌اش را نيز پيش ببرد و نمي‌داند چه کار کند تا وظيفه‌اش را از دست ندهد. مريم حليم نيز دانشجوي ديگري است که به‌خاطر وقت درسي دانشگاه وظيفه‌اش را رها کرده و مي‌گويد: «من به‌خاطر تايم دانشگاه مجبور شدم در اين دو روز وظيفه‌ام را ترک کنم و جاي ديگر هم که به صورت آنلاين کار مي‌کنم حالا نمي‌توانم به راحتي کار آن‌جا را هم پيش ببرم.»
از سويي احمد تقي، سخنگوي وزارت تحصيلات عالي، در توجيه اين تصميم گفته است: «براي اين‌که دانشجويان وقت کافي براي کارهاي عملي و گروهي داشته باشد و به همين ترتيب استادان بتوانند کارهاي اکادميک و تحقيقي انجام دهند، براساس پيشنهاد شوراي علمي دانشگاه کابل و رهبري وزارت تحصيلات عالي تصميم گرفته شد که روند درسي دانشگاه کابل و پلي تخنيک کابل پس از اين سه روز براي دختران و سه روز براي پسران برگزار شود.»
پوهنيار عبدالقهار جواد، استاد دانشکده ارتباطات و ژورناليزم دانشگاه کابل در رابطه با تاثير، تغيير وقت درسي بالاي يادگيري درس‌هاي دانشجويان مي‌گويد: «هيچ تغييري بدون تاثير نمي‌تواند باشد، و اين تغيير جداسازي روزهاي طاق و جفت ميان محصلان دختر و پسر در دانشگاه‌ها هم در روند اکادميک تحولي تجربه ناشده است. هرچند داوري کردنش پیش از وقت است که در چه سطح يادگيري براي محصلان و تدريس براي استادان موثر است يا خير. اما بدون شک حجم تدريس براي استادان دو چندان و براي محصلان هم فشاور مي‌آورد. البته با گذشت يک يا دو سمستر، يافته‌هاي واقعي از روند تدريس به دست خواهد آمد که سطح پيشرفت يا عقب‌گرد احتمالي را نشان دهد.»
با اين حال دانشجويان از تحولات و محدوديت‌هايي که يکي پس از ديگر، از طرفي رهبري وزارت تحصيلات بالاي آن‌ها اعمال مي‌شود، سخت ناراضي استند. طوري که باعث شده آن‌ها از درس و حضور در صنف‌هاي درسي‌شان دلسرد شود. صنف‌هايي که پيش از اين چوکي‌هايش از دانشجويان با چهره‌هاي بشاش پر بود. ولي حالا چوکي‌ها خالي مي‌ماند و آن‌هايي که حضور دارند، منتظر اين‌که چي وقت، تايم درسي‌شان تمام مي‌شود، در حالي که وقت درسي دو برابر شده است و به گفته دانشجويان، طولاني بودن وقت درسي آن هم چندين ساعت در يک روز آن‌ها را بيش از همه خسته و کسل مي‌کنند و نمي‌توانند درس‌ها را درست درک و بفهمند.