بزرگ‌ترین ترس و دغدغه طالبان، زنان و چرا؟
نویسنده: مریم وفا
از آغاز مذاکرات صلح ایالات متحده امریکا با طالبان، چگونگی سهم زنان در مسایل اجتماعی و سیاسی یکی از دغدغه‌های جوانب این مذاکرات را می‌ساخت.
طالبان کاخ‌نشین دوحه، فقط بر تضمین حقوق زنان «در چوکات شریعت اسلامی» تأکید داشتند و اما این را هرگز روشن نکرده‌اند که فهم‌شان از «شریعت اسلامی» چه می‌باشد؟
طالبان به مدت بیش از هشت ماه می‌شود که سرزمین و ملت را به گروگان گرفته است. در این مدت، فقر، بیکاری و ناامنی به اوج خود رسیده است. اما طالبان هیچ برنامه و راهکار مشخصی برای بیرون رفت از این وضعیت موجود و تغییر وضعیت زنده‌گی مردم را ندارند. بلکه تمام دغدغه‌های‌شان، حکومت‌داری و سیاست‌شان متمرکز بالای زنان و حجاب زنان است.
طالبان خوب می‌دانند پوشش زنان افغانستان هیچ مشکلی از لحاظ شریعت و عرف نداشته، اما در طی این چند ماه حکومت‌داری ناموفق، پی برده‌اند که پرداختن به سوژه‌ای چون «زن»؛ سپر دفاعی خوب و ارزان برای رد گم کردن افتضاحات و ناکامی‌های پی در پی خودشان در کشورداری است.
آیا تا هنوز کدام برنامه مفیدی برای زنان هم داشته جز محدودیت و محرومیت؟
در این مدت طالبان تمام آزادی‌های فردی و اجتماعی زنان را گرفته و هر روز نسخه پیچیده‌تر و محدودتر برای زنان می‌پیچد و عملا زنان را از جامعه حذف می‌کنند.
ما انتظار داشتیم رهبر طالبان در مورد بازگشایی مکاتب، تبعیض جنسیتی، هم‌دیگرپذیری و راه حل رکود اقتصادی فرمان دهد. اما رهبر غیبی طالبان تمام بحران‌های بشری و انسانی را نادیده گرفته و باز هم در مورد حجاب زن فرمان صادر کرده است.
این فرمان غیرمنطقی، دور از انسانیت، توهین و تحقیر به شعور انسانیت است.
این روزها و حتی در ایام عید، شهر کابل چهره یک شهر غمگین و سیاه‌پوش را به خود گرفته است. در شهر زیبای کابل، تعداد انگشت‌شمار دختران و بانوانی را می‌توان دید که لباس‌های رنگی و روشن به تن کنند.
همه دختران و زنان این سرزمین محکوم به سیاه‌پوشی شده‌اند. جاده‌ها، سرک‌ها، پارک‌ها و جاهای تفریحی همه و همه چهره غم را به خود گرفته و دیگر از زیبایی‌ها، رنگارنگی‌ها، گل‌گلی‌ها و خنده‌های شیرین و چهره‌های شاد و بشاش زنان و دختران این سرزمین خبری نیست و کابل شبیه یک ماتم‌سرا شده و به شهر افسرده و غمگین مبدل شده است.
دنیا شاهد است که زنان محروم افغانستان با اندک‌ترین امکانات و فرصت‌ها، افتخارات بی‌مثال آفریده‌اند، دو سال متواتر اول نمره کانکور افغانستان که یک رقابت آزاد است از جنسیتی است که تو آن را ناتوان می‌پنداری! پس به این معناست که دختران افغان توانایی‌ها و استعدادهای نابی دارند که تصور رقابت با آنان تن شما را از ترس به لرزه در می‌آورد!
آیا دختران افغان گناه کرده‌اند که در افغانستانی متولد شده‌اند که زمام‌دارانش نمی‌دانند؟
یک بار دیگر تاکید می‌کنم باورهای نادرست و افراطی‌تان را به دین مقدس اسلام نسبت ندهید. دین اسلام را به جهان، افراطی و خشن جلوه ندهید. اسلام نمی‌تواند در سیمای شما تجلی کند، اسلام دین برابری، آزادی، اخوت، صلح، آشتی و دانش است.
بخوانید تا بدانید اسلام همان دینی است که زن را کرامت انسانی بخشید چطور از آدرس دین کرامت انسانی ما را زیر پا می‌کنید؟ با گرفتن سلاح و کشتن برادران‌تان هویداست که شما تا حال با خدای‌تان هم آشتی نکرده‌اید.
خوب است بدانید با ممانعت زنان از تعلیم آیات قرآن و حدیث را نقض کرده‌اید.
اگر مفکوره زن‌ستیز شما اجازه دهد تا بخوانید و کمی تعمق کنید!
قرآن در مورد حق تعلیم برای زنان چنین صراحت دارد، شاید شما بگویید:
زن سیاسر است!
زن ضعیفه است!
زن عاجزه است!
پس چرا از زن می‌ترسید؟
ترس شما از قدرت زن آن‌قدر زیاد است که نمی‌توانید به نشانه‌هایی که برای هدایت شما فرستاده شده بیندیشد!
نمی‌توانید آیه: «اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ ﴿۳﴾ الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ﴿۴﴾ عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴿۵﴾سوره مبارکه علق(۹۶) آیات ۳-۵
بخوان كه پروردگارت از همه بزرگوارتر است. (۳) همان كسي كه به وسيله قلم انسان را آموزش داد. (۴) به انسان چیزی را که نمیدانست، آموخت.(۵)» بخوانید!
نمی‌توانید حدیث «طلب العلم فریضة علی کل مسلم و مسلمه فراگیری علم بر هر مرد و زن مسلمان فرض است» را بفهمید!
نمی‌توانید آیه: «قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿۹﴾ سوره مبارکه زمر(۳۹) آیه ۹
بگو آيا كسانى كه مىدانند و كسانى كه نمى‌دانند يكسان‌اند؟ تنها خردمندانند كه پندپذيرند.» را درک کنید!
نمی‌توانید آیه: «روَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَلِكَ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ﴿۲۸﴾ سوره مبارکه فاطر(۳۵) آیه ۲۸
و از مردمان و جانوران و دام‌ها كه رنگ‌هاي‌شان همان گونه مختلف است، از بنده‌گان خدا تنها دانايان‌اند كه از او مىترسند.» را بپذیرید!
حالا شما آمده‌اید به ما از اسلام می‌گویید؟شما قسم خورده‌اید که نیندیشید!
و این بار آیه: «أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَکُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْکِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ؛ البقرة۲ آیه۴۴
آیا مردم را به نیکى فرمان مىدهید و خود را فراموش مىکنید با این‌که شما کتاب را می‌خوانید آیا نمىاندیشید؟» را نقض می‌کنید!
از دیدگاه بدعت‌گرایانه اسلامی شما تمام مشکلات افغانستان زنان هستند در حالی‌که زنان و دختران خودتان در بیرون از کشور با پوشش اروپایی از تمام امکانات و تکنالوژی دنیای مدرن برخوردار اند. اما دختر افغان حق تعلیم را ندارد.
ملت مسلمان ما در حال حاضر با کتله عظیمی از مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند اما شما به جای انجام وظایف خود طبق فرمان اربابان‌تان اصل مسوولیت خویش را رها کرده‌اید و تمام توجه‌تان را بر بی‌ارزش جلوه دادن زنان افغان قرار دادید.
ملت در آتش فقر، گرسنگی، بیکاری، آواره‌گی، مهاجرت و بی‌سرنوشتی عملا می‌سوزند و شما که با زورِ تفنگ و انفجار حکومت و قدرت سیاسی را به‌دست آورده‌اید، حالا نمی‌دانید چه کنید؟
شما با برداشت افراط‌گرایانه از دین اسلام، زنان مسلمان افغان را از حقوقی که خداوند(ج) برای‌شان داده منع کردید و اخیرا با وضع محدودیت‌های گشت‌و گذار، آزادی‌های فردی و اجتماعی‌مان را سلب می‌کنید. باز هم می‌گویم به اسلام مراجعه کنید و از بدعت بپرهیزید! اگر طالب، طالب بیست سال قبل است، زن افغان، زن بیست سال قبل نیست.
بیست سال قبل، زنان افغان برای خروج از منزل باید از حجاب سخت‌گیرانه طالب اطاعت می‌کردند. درس خواندن زنان در مراکز آموزش عمومی ممنوع شد و وقتی که مراکز آموزشی کوچک به صورت خودجوش در خانه‌ها توسط افراد برای آموزش دخترها شکل گرفت، قانون ممنوعیت تحصیل دختران بالای ۹ سال توسط حکومت طالبان به جامعه تحمیل شد. دختران زیر ۹ سال هم فقط حق داشتند قرآن را بیاموزند.
بیست سال قبل حق کار در مراکز عمومی نیز مانند حق تحصیل توسط طالبان از زنان گرفته شد. آن‌ها به همین مقدار بسنده نکردند بلکه حق راه رفتن تنها در خیابان را نیز از زنان افغانستانی گرفتند و زنان تنها با همان حجاب مورد نظر آنان و با همراهی یک محرم حق داشتند پا به خیابان بگذارند. زنی که شوهرش را در حمله انتحاری تو از دست داد، پسرش بر اثر ماینی که تو جاسازی کردی کشته شد، پدرش را به جرم این‌که از خاک خود حراست می‌کرد ترور و شهید کردی حالا از کجا محرم بیاورد؟!
او نفقه‌آور خانواده بود اگر کار نکند شکم اطفال یتیم را از چه راهی سیر کند؟! حکومت تک‌جنسیتی که نان، کار و استقلالیت را از مردم سلب کند مشروعیت ملی کسب کرده نمی‌تواند.
شهروندان کشور جامعه جهانی را به سکوت و سیاست‌های دوگانه متهم می‌کنند و می‌گویند که جهان در راستای تأیید سیاست‌های ظالمانه طالبان گام بر می‌دارند. شهروندان مدعی‌اند که جهان در مقابل ظلم طالبان تنها اعلامیه صادر می‌کنند، اما برای توقف جنایات طالبان در افغانستان اقدامی عملی نمی‌کنند.
با این وجود، اجباری‌شدن پوشیدن برقع برای زنان، با واکنش‌های شدید جهانی مواجه شده است. شماری از نهادهای بین‌المللی این اقدام طالبان را حذف زنان از جامعه عنوان کرده‌اند.
رینا امیری، نماینده ویژه امریکا در امور زنان افغانستان در واکنش به تصمیم طالبان، تأکید کرده است که این گروه به جای رسیده‌گی به بحران اقتصادی افغانستان و تشکیل حکومت فراگیر، به سرکوب زنان و دختران ادامه می‌دهد.
خانم امیری، این تصمیم طالبان را ظالمانه خوانده و گفته است که او به درخواست‌های افغان‌ها و جامعه بین‌المللی برای بازگشایی مکاتب دخترانه، اجازه‌دادن به زنان برای کار و از سرگیری زنده‌گی‌‌شان می‌پیوندد.
وان برانت، سفیر اتحادیه اروپا برای افغانستان نیز به این تصمیم طالبان واکنش نشان داده و گفته است که طالبان آزادی نیمی از جمعیت افغانستان را نقض می‌کنند. به‌گفته‌ی او، طالبان همیشه به مسایل کم‌اهمیت می‌پردازند و این مسأله، بحران غذایی، صحت، آموزش و اقتصاد را بزرگ‌تر می‌سازد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل ضمن ابراز نگرانی در مورد این تصمیم طالبان، از این گروه خواسته است که به وعده‌های خود به زنان و دختران افغانستان و تعهدات خود براساس قوانین بین‌المللی حقوق بشر عمل کند.
دفتر نماینده‌گی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، نیز گفته است که این تصمیم طالبان در تضاد با تضمین‌های متعدد طالبان در مورد احترام و حمایت از حقوق بشری همه افغان به شمول زنان و دختران است.
یوناما، گفته است: «جامعه جهانی مشتاق نشانه‌های مبنی بر این که طالبان آمادهی برقراری روابط مثبت با جهان استند، بوده است. تصمیم طالبان، ممکن است تعامل با جامعه بین‌المللی را مشکل‌تر سازد.»
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، گفته است که طالبان گام به گام حقوق بشری زنان را محو می‌کنند. او در توییتی نوشته است که طالبان با آخرین فرمان در مورد پوشش اجباری صورت، محدودیت‌هایی را در آموزش، حرکت، اشتغال و زنده‌گی عمومی زنان ایجاد می‌کنند. بنت تأکید کرده است که باید عواقبی برای نقض حقوق بشر وجود داشته باشد و زمان آن است که کمیسیون بین‌المللی اقدام کند.
افزون به این، هیدر بار، معاون مدیر بخش زنان دیده‌بان حقوق بشر، گفته است که طالبان با این تصمیم می‌خواهند که زنان افغانستان را از زنده‌گی عمومی حذف کنند. خانم بار، تأکید کرده است که این فرمان طالبان، زنان را تحت پوشش و دارایی خویشاوندان‌شان قرار می‌دهند.